Bird Nesting:  Ένας πρακτικός τρόπος γονικής μέριμνας χωρισμένων γονιών 

Η κοινή γονεϊκή μέριμνα δεν είναι απλό πράγμα. Επίσης δεν είναι εύκολο ούτε να συνηθίσεις τη νέα κατάσταση ενός διαζυγίου ούτε να ακολουθήσεις εύκολα το «πρωτόκολλο» όσων έπονται.   Μιλάμε για ένα πολύ συναισθηματικά φορτισμένο γεγονός από μόνο του όταν εσείς και το άτομο με το οποίο μοιραστήκατε τη ζωή σας για κάποιο μεγάλο ή μικρότερο χρονικό διάστημα και αποκτήσατε τα παιδιά σας αποφασίζετε να πάρετε χωριστούς δρόμους. Στη συνέχεια θέλει ιδιαίτερη δύναμη και λογική για  να αφήσετε στην άκρη όλα αυτά τα ευαίσθητα συναισθήματα που σας κατακλύζουν και να καταλήξετε σε ένα πρακτικό σχέδιο δράσης. Ποιος μένει στο σπίτι και ποιος φεύγει; Πού κοιμούνται ο Δημητράκης και η Αννούλα και πότε; Α, και πώς θα προσαρμοστούν συναισθηματικά σε όλη αυτή την αναταραχή;

Εδώ είναι που θέλει να βοηθήσει μία νέα τάση στην συν-γονεϊκότητα που λέγεται bird nesting: δηλαδή η δημιουργία μιας φωλιάς για τα παιδιά σας.

Τι είναι το bird nesting;

To bird nesting θεωρείται μια έξυπνη προσέγγιση κοινής γονικής μέριμνας στην οποία τα παιδιά μένουν στο οικογενειακό σπίτι και οι χωρισμένοι γονείς μοιράζουν τον χρόνο τους μεταξύ αυτού του σπιτιού και ενός άλλου –του δικού τους-, ανάλογα με το ποιος έχει κάθε φορά την επιμέλεια. Τα παιδιά μένουν πάντα στο ίδιο σπίτι και ο γονέας που κάθε φορά έχει την επιμέλεια μένει στο σπίτι μαζί τους. Όταν τελειώνει ο δικός τους χρόνος με τα παιδιά μένουν σε μία άλλη κατοικία.  Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι γονείς δεν έχουν την οικονομική κατάσταση να έχουν δεύτερη κατοικία, επομένως μένουν στο σπίτι ενός φίλου ή ενός μέλους της οικογένειας κατά διαστήματα και όταν έχουν την επιμέλεια μένουν με τα παιδιά στο σπίτι και μετά εναλλάσσουν τη διαμονή τους, με τον άλλον γονέα.  Υπάρχουν επίσης και περιπτώσεις όπου οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να «μοιραστούν» μια ξεχωριστή κατοικία όπου θα μένουν όταν θα είναι μόνοι τους και θα κρατούν το άλλο σπίτι ως τη «φωλιά» για τα παιδιά τους ή ακόμα και να έχουν δύο ξεχωριστές κατοικίες (δηλαδή, μία ο καθένας) εκτός από το οικογενειακό σπίτι.

Όλα αυτά βέβαια προϋποθέτουν την ικανότητα των δύο χωρισμένων γονέων να διαχειριστούν τα δικά τους συναισθήματα, να βάλουν όρια και να αποκτήσουν (αν δεν έχουν ήδη) μία καλή επικοινωνία για να «χτίσουν» από κοινού τους όρους, τους κανόνες, τη δομή και τις παραμέτρους της φωλιάς των παιδιών τους.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του bird nesting

Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του bird nesting είναι ότι, ιδανικά, δημιουργεί λιγότερη αναστάτωση για το παιδί. Στην πραγματικότητα είναι μια προσέγγιση που επικεντρώνεται στο παιδί, τουλάχιστον θεωρητικά. Ένα σημαντικό κίνητρο για το bird nesting είναι η ελαχιστοποίηση της αναστάτωσης στη ζωή του παιδιού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το παιδί δεν χρειάζεται να μετακινείται μεταξύ δύο σπιτιών, δύο περιοχών, ενδεχομένως να αλλάζει σχολείο ή να έχει δύο σετ από όλα τα αγαπημένα του παιχνίδια.

Όποια κι αν είναι η περίπτωση, μπορεί να λειτουργήσει αν οι γονείς το αξιοποιήσουν στο έπακρο ως μια πρακτική, βραχυπρόθεσμη συμφωνία μέχρι να τακτοποιηθούν όλοι καλύτερα σ’ έναν νέο τρόπο ζωής.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα

H απάντηση στην ερώτηση είναι απλή όσο και απαισιόδοξη: δεν είναι πολλές οι περιπτώσεις όπου οι γονείς ξεπερνούν τις διαπροσωπικές τους κόντρες ως πρώην ζευγάρι και καταφέρνουν να εναρμονίζονται και να επικοινωνούν τόσο καλά ώστε να μπορούν να πετύχουν αυτή την συν-γονεϊκότητα για το χρονικό διάστημα που χρειάζεται. Στην πραγματικότητα, το bird nesting μπορεί να αποδειχθεί  ιδιαίτερα προβληματική προσέγγιση συν-γονεικότητας εάν οι γονείς βρίσκονται σε μια διαρκή συγκρουσιακή συνθήκη μεταξύ τους. Για αυτούς τους γονείς, συνήθως δεν είναι πολύ χρήσιμο ή αποτελεσματικό ένα τέτοιο πλάνο επειδή αυτή που δημιουργεί αποσταθεροποίηση για το παιδί είναι η σύγκρουση μεταξύ τους. Δεν είναι ο ίδιος ο χωρισμός. Έτσι, σε περιπτώσεις όπου οι γονείς αποφασίζουν το bird nesting όμως η σύγκρουση είναι μη διαχειρίσιμη μεταξύ τους και το παιδί εκτίθεται στη σύγκρουσή τους, τότε το bird nesting έχει προοπτική αποτυχίας  γιατί αυτό που στην πραγματικότητα κάνουν είναι να μην βοηθήσουν το παιδί να έχει ισορροπία και σταθερότητα- όσο κι αν αυτός είναι ο σκοπός του bird nesting.

Γιατί όμως να υπάρχει σύγκρουση αφού έτσι κι αλλιώς οι γονείς χωρίζουν και μένουν χωριστά; Γιατί αν τα αρνητικά συναισθήματα υποβόσκουν και δεν έχουν καταφέρει οι δύο πλευρές να τα ελέγξουν, μπορεί με την παραμικρή αφορμή να ξεχειλίσει το ποτήρι. Για παράδειγμα προβλήματα μπορεί να προκύψουν από το γεγονός ότι, παρόλο που μπορεί να μην είστε ποτέ στο ίδιο σπίτι με τον/την πρώην σας, μοιράζεστε ακόμα πολύ περισσότερα από τα παιδιά:  όπως το πώς νιώθετε εσείς και ο άλλος γονέας για την πιθανότητα ο ένας ή και οι δύο να έχετε προχωρήσει τη ζωή σας με νέους συντρόφους που μοιράζονται το κρεβάτι που κοιμάστε εναλλάξ όταν είστε με το παιδί σας… Ή ακόμα  πώς θα χειριστείτε μικρές ενοχλήσεις – όπως, ας πούμε, ο/η πρώην σας να αφήνει βρώμικα πιάτα στον νεροχύτη του διαμερίσματος που έχετε μετατρέψει σε φωλιά των παιδιών σας;  Η αλήθεια είναι ότι ζητήματα σχετικά με την ιδιωτικότητα και τα όρια μπορεί κάλλιστα να παίξουν ρόλο. Μία περίπτωση φίλων μου αρκετά πρωτοπόρων που υιοθέτησαν το bird nesting ως χωρισμένο ζευγάρι με παιδιά έδειξε κάτι αρκετά περίεργο και δυσάρεστο που μου εξομολογήθηκαν:

«Στην αρχή ήταν εντάξει, αλλά σιγά σιγά το σπίτι- φωλιά των παιδιών άρχισε να γίνεται όλο και λιγότερο σπιτίσιο. Και οι δύο γονείς είχαμε το δικό μας μικρότερο διαμέρισμα που νιώθαμε ότι ήταν το δικό μας σπίτι. Το σπίτι στο οποίο ζούσαμε εναλλάξ με τα παιδιά σταμάτησε να  μοιάζει με σπίτι μας, χωρίς καν να καταλάβουμε πώς ή γιατί δεν βάζαμε τόση «αγάπη» σε αυτό το σπίτι. Έτσι, σιγά σιγά έγινε όλο και λιγότερο σπίτι μας και όλο και περισσότερο  πιο απρόσωπο».

Τι συμβουλεύουν οι ειδικοί

• Οι γονείς που χωρίσατε ως ζευγάρι αλλά ποτέ ως γονείς, οφείλετε να καθίσετε και να συζητήσετε μεταξύ σας για αυτό το προσωρινό σχέδιο γονικής μέριμνας, που σημαίνει να καταγράψετε τα σημεία συμφωνίας για τη δημιουργία αυτής της περιβόητης προσωρινής φωλιάς για τα παιδιά σας.
• Είναι απαραίτητο να δημιουργήσετε το πλαίσιο και να θέσετε σαφείς προσδοκίες εάν θέλετε να προετοιμάσετε τον εαυτό σας για την επιτυχία ενός τέτοιου πλάνου.
• Αν δεν μπορείτε να συμφωνήσετε στο πλαίσιο συνεργασίας για να διασφαλίσετε την ισορροπία και την ηρεμία του παιδιού σας όσο εσείς χωρίζετε, σταματήστε ό,τι κάνετε σε σχέση με το bird nesting. Με άλλα λόγια, εάν το bird nesting δεν λειτουργεί πολύ καλύτερα από τον γάμο σας, καλύτερα να… πετάξετε τη φωλιά, πριν την χρησιμοποιήσετε.