Δεν αφήνετε το παιδί να δει τηλεόραση; Αντί να το απαγορεύσετε, κάντε αυτό
Στη σημερινή εποχή, η ψηφιακή τεχνολογία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής όλων μας. Οι οθόνες είναι μέρος της καθημερινότητας τόσο των μεγάλων, όσο και των μικρών. Η ενασχόληση των παιδιών με την τηλεόραση και το διαδίκτυο σίγουρα δεν αποτελεί το καλύτερο δυνατό σενάριο, αλλά η σκέψη ότι αυτή σχέση μπορεί να αποτραπεί ολοσχερώς είναι μάλλον ουτοπική. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα αναφορικά με τον χρόνο χρήσης της οθόνης, περίπου το 75% των παιδιών κάτω των 2 ετών ασχολούνται καθημερινά με κάποια μορφή ψηφιακών μέσων και το 64% των παιδιών ηλικίας 2-5 ετών συχνά χρησιμοποιεί τις οθόνες για περισσότερο από μία ώρα καθημερινά.
Πολλοί από τους γονείς που ενημερώνονται σχετικά με τις δυνητικές επιπτώσεις της επαφής των παιδιών με τις οθόνες προσπαθούν να ανακόψουν ή ακόμη και να απαγορεύσουν ολοκληρωτικά τη χρήση τους. Σύμφωνα, όμως, με τον Δρα Jamie Lingwood, καθηγητή Ψυχολογίας στο Liverpool Hope University, και την Δρα Gemma Taylor, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο University of Salford, αυτή είναι μια λανθασμένη τακτική. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι ειδικοί σε άρθρο τους στο The Conversation, το κλειδί για τους γονείς είναι να κατανοήσουν πώς να αξιοποιήσουν παραγωγικά αυτή την τεχνολογία προς όφελος των παιδιών τους. Γνωρίζοντας, δηλαδή πώς να καθοδηγούν τις ψηφιακές αλληλεπιδράσεις των παιδιών τους, μπορούν να μετατρέψουν τον χρόνο της οθόνης σε μια πολύτιμη μαθησιακή εμπειρία.
Ένας από τους καλύτερους τρόπους ενίσχυσης της μάθησης είναι η «συν-χρήση», ο από κοινού χρόνος δηλαδή γονέων και παιδιών μπροστά από τις οθόνες. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει οτιδήποτε, από το να συζητούν ενεργά αυτό που παρακολουθούν μέχρι να απολαμβάνουν απλώς παρέα μια εκπομπή. Πρόσφατη μελέτη διερεύνησε πώς αυτός ο τρόπος χρήσης των ψηφιακών μέσων μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα των μικρών παιδιών να μάθουν από το ψηφιακό περιεχόμενο. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι όταν οι ενήλικες είναι παρόντες στην αλληλεπίδραση των παιδιών με τα ψηφιακά μέσα, η κατανόηση των παιδιών ενισχύεται, βοηθώντας τα να μάθουν πιο αποτελεσματικά.
Η δύναμη της από κοινού χρήσης στη μάθηση
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η ομάδα διεξήγαγε μια μετα-ανάλυση, για να δει πώς η από κοινού χρήση επηρεάζει τη μάθηση σε παιδιά ηλικίας έως 6 ετών. Τα ευρήματα ήταν σαφή: Η αλληλεπίδραση γονέων – παιδιών κατά τη χρήση ψηφιακών μέσων ενισχύει σημαντικά τις μαθησιακές εμπειρίες των παιδιών. Η ενασχόληση τον γονιών με τα παιδιά ενώ αυτά καταναλώνουν ψηφιακό περιεχόμενο τα βοηθά να κατανοήσουν καλύτερα τις έννοιες και να τις συσχετίσουν με πραγματικές καταστάσεις. Η έρευνα ευθυγραμμίζεται με προηγούμενες μελέτες, που δείχνουν ότι οι γονείς που χρησιμοποιούν μαζί με τα παιδιά τους τα ψηφιακά μέσα μπορούν να τα βοηθήσουν να βελτιώσουν σημαντικά τις γλωσσικές τους δεξιότητες.
Πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτό τον από κοινού χρόνο των οθονών με τα παιδιά σας; Οι ειδικοί δίνουν χρήσιμες συμβουλές:
1. Να συμμετέχετε ενεργά
Μην κάθεστε απλώς αμέτοχοι ενώ το παιδί σας ασχολείται με μια οθόνη. Αντιθέτως, προσπαθήστε να συμμετέχετε ενεργά. Κάντε τους ερωτήσεις σχετικά με αυτό που βλέπουν ή παίζουν και ενθαρρύνετε την κριτική σκέψη. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε: «Τι νομίζεις ότι θα συμβεί στη συνέχεια;» ή «Γιατί νομίζεις ότι ο χαρακτήρας έκανε αυτή την επιλογή;». Αυτό βοηθά το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και να κατανοήσει βαθύτερα τις αφηγήσεις.
2. Χρησιμοποιήστε την τεχνική της «σκαλωσιάς»
Πρόκειται για μια εκπαιδευτική προσέγγιση που ενθαρρύνει πρώτα την κατανόηση νέων εννοιών από το παιδί κι έπειτα την εφαρμογή αυτών των ιδεών στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, εξηγήστε τις δύσκολες λέξεις και συσχετίστε το ψηφιακό περιεχόμενο με όσα συμβαίνουν στον πραγματικό κόσμο, με αληθινές εμπειρίες, βοηθώντας έτσι το παιδί να συνδέσει αυτά που είδε κι έμαθε με καταστάσεις της ζωής του.
3. Επιλέξτε περιεχόμενο υψηλής ποιότητας
Επιλέξτε εκπαιδευτικό περιεχόμενο, που έχει σχεδιαστεί για την ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων, όπως η γλώσσα, τα μαθηματικά ή η κοινωνικο – συναισθηματική μάθηση. Οι καλές εκπαιδευτικές εφαρμογές και εκπομπές θα πρέπει να έχουν σαφείς στόχους, να παρέχουν μαθησιακές προκλήσεις στα παιδιά και να προσφέρουν άμεση ανατροφοδότηση, με στόχο την ενίσχυση της μάθησης. Αναζητήστε διαδραστικό περιεχόμενο, που ενθαρρύνει την επίλυση προβλημάτων, καθώς αυτό το περιεχόμενο είναι το πιο ωφέλιμο για τα παιδιά.
4. Ενθαρρύνετε τη συζήτηση και τον προβληματισμό
Αφού παρακολουθήσουν ή παίξουν κάτι, αφιερώστε χρόνο για να συζητήσετε μαζί τους αυτά που βίωσαν. Ο αναστοχασμός ενισχύει αυτά που έμαθαν και βοηθάει στην αποσαφήνιση τυχόν λανθασμένων εντυπώσεων.
5. Προσαρμόστε την προσέγγισή σας καθώς το παιδί μεγαλώνει
Καθώς τα παιδιά ωριμάζουν, μπορεί να μην χρειάζονται τόσο πολύ πρακτική υποστήριξη κατά τη χρήση των ψηφιακών μέσων. Ωστόσο, ο κοινός χρόνος οθόνης παραμένει σημαντικός. Αν έχετε μεγαλύτερα παιδιά, επικεντρωθείτε στην προώθηση της κριτικής σκέψης σχετικά με το περιεχόμενο που καταναλώνουν. Ενθαρρύνετέ τα, για παράδειγμα, να εμβαθύνουν σε ένα θέμα που βρήκαν ενδιαφέρον.
6. Εξισορροπήστε τον χρόνο οθόνης με άλλες δραστηριότητες
Παρ’ όλο που τα ψηφιακά μέσα μπορούν να είναι εκπαιδευτικά, είναι ζωτικής σημασίας ο χρόνος οθόνης να εξισορροπηθεί με δραστηριότητες όπως το διάβασμα, το υπαίθριο παιχνίδι και οι δια ζώσης κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Αυτές οι ποικίλες δραστηριότητες υποστηρίζουν την πολυδιάστατη ανάπτυξη του παιδιού και βοηθούν να διασφαλιστεί ότι ο χρόνος οθόνης είναι ένα υγιές μέρος της καθημερινής του ρουτίνας.
Μετατρέψτε τον χρόνο οθόνης σε ποιοτικό χρόνο
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι ο χρόνος οθόνης μπορεί, με τους κατάλληλους χειρισμούς, να μετατραπεί σε μια κοινή, εκπαιδευτική εμπειρία. Συμμετέχοντας ενεργά στην ενασχόληση του παιδιού με τα ψηφιακά μέσα, μπορείτε να το βοηθήσετε να κερδίσει περισσότερα από το περιεχόμενο που καταναλώνει και να κάνετε τον χρόνο οθόνης ένα πολύτιμο μέρος της μαθησιακής του διαδρομής. Έτσι, την επόμενη φορά που το παιδί σας θα ανοίξει την τηλεόραση ή θα πιάσει το tablet, σκεφτείτε να συμμετάσχετε – ίσως κάνετε την εμπειρία του ακόμα πιο πλούσια.
Διαβάστε επίσης:
Διαφωνίες: Για ποιο θέμα τσακώνονται περισσότερο οι οικογένειες; Έρευνα απαντά
Είναι το παιδί «κολλημένο» στις οθόνες; Το σύνδρομο που το απειλεί όταν μεγαλώσει
Οθόνες: Πόση ώρα επιτρέπεται να βλέπει ένα 5χρονο – Ποιο είναι το κατάλληλο περιεχόμενο