Tι επηρεάζει την ψυχική υγεία των εφήβων – Η καλλιτεχνική ενασχόληση που νικά το στρες
Μεγάλη ελληνική μελέτη αποκαλύπτει τις καταστάσεις που ταλανίζουν τους σημερινούς νέους που ανήκουν στη γενιά Ζ, αλλά και τη δημιουργική διέξοδο που επέλεξε μια έφηβη από τα αρνητικά συναισθήματα
YGEIAMOU.GR TEAM
Photo: iStock
*Γράφει η Λίζα Βάρβογλη, ΜΑ, Ph.D.,Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Διδάσκουσα Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
Τα επίπεδα της ψυχικής ευημερίας των εφήβων δεν είναι στα καλύτερά τους! Τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε πανελλήνιο επίπεδο, υπολογίζεται ότι η Gen-Z, δηλαδή άτομα ηλικίας 12-27 ετών, έχουν την χειρότερη ψυχική υγεία. Στρες, μοναξιά και η αβεβαιότητα για το μέλλον φαίνεται να επηρεάζουν τους νέους ανθρώπους. Στις ΗΠΑ το 87% των εφήβων και νεαρών ενηλίκων βρέθηκε να έχει κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Η «Πρωτοβουλία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων» σε μεγάλη έρευνα («Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων στην Ελλάδα: Ανάγκες και Προτεραιότητες»), βρήκε ότι οι πιο συχνές ψυχικές καταστάσεις/προβλήματα μεταξύ των εφήβων σήμερα είναι:
• Άγχος/στρες
• Ελλειμματική προσοχή/υπερκινητικότητα
• Διαταραχές στη συμπεριφορά
• Κατάθλιψη
• Εκφοβισμός στο σχολείο ή τον κυβερνοχώρο (bullying)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ένα ιλιγγιώδες 43% των ερωτηθέντων εφήβων έχουν βιώσει κατά τη διάρκεια της ζωής τους το λιγότερο μία (ή και παραπάνω) στρεσογόνο εμπειρία που χαρακτηρίζεται ως τραυματική. Υπολογίστηκε ότι το 14% των εφήβων ηλικίας 12 -17 ετών παρουσίασαν μία τουλάχιστον αυτοτραυματική συμπεριφορά στο τελευταίο εξάμηνο, ενώ το 5-13% αυτών παρουσιάζουν προβλήματα στη συμπεριφορά τους. Ένα 13% δήλωσαν ότι έχουν πέσει θύματα εκφοβισμού στο σχολείο ή τον κυβερνοχώρο. Τέλος, το 8-16% των εφήβων βιώνουν συμπτώματα που απαιτούν εκτίμηση από ειδικό.
Και ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα δύο χρόνια της πανδημίας και του εγκλεισμού φαίνεται να ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό για τα ψυχικά προβλήματα των νέων, η αλήθεια είναι ότι υπάρχει λύση! Η ενασχόληση με τα ενδιαφέροντα του καθενός μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Ειδικότερα η ενασχόληση με την τέχνη φαίνεται ότι βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση.
Η καλλιτέχνις που νικά το στρες με θετικό συναίσθημα
Το παράδειγμα της νεαρής Αναστασίας Κασκαβέλη, είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα του τρόπου με τον οποίο η ενασχόληση με την τέχνη διώχνει το στρες και βελτιώνει τη ζωή. Η μαθήτρια Α Λυκείου, με το πινέλο και τα ακρυλικά της χρώματα, μπήκε στη διαδικασία να μετατρέψει τη συλλογική αλλά και την προσωπική της εμπειρία άγχους και αβεβαιότητας που γέννησε η περίοδος της πανδημίας σε έντονες χρωματικές ροές που θυμίζουν ένα ρόλερ-κόστερ χρωμάτων και συναισθημάτων. Αυτό είναι μία υπενθύμιση ότι μπορούμε να διαχειριστούμε τα έντονα συναισθήματα και τις αλλαγές στη ζωή. Η τέχνη γίνεται η «εσωτερική» φωνή που επεξεργάζεται το «ωμό» συναίσθημα και το μετουσιώνει σε αισιοδοξία, ψυχική αντοχή και χαρά ζωής.
Η νεαρή Αναστασία ζωγραφίζει με την εικαστική τεχνική drip painting, δηλαδή ζωγραφική με σταγόνες, είναι εκεί όπου το πάθος συναντά το χάος, και ο καμβάς γίνεται σκηνή για τον χορό του χρώματος. Αντί για πινέλο, η καλλιτέχνις αφήνει τη βαρύτητα, την κίνηση και το ακατέργαστο συναίσθημα να καθοδηγούν τη ροή του χρώματος, δημιουργώντας έναν αισθησιακό, απρόβλεπτο ρυθμό.
Τα έργα της Αναστασίας μας αποδεικνύουν ότι η κάθε δυσκολία στη ζωή, όσο μεγάλη κι αν φαίνεται, μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για ένα όμορφο μέλλον, όπως και ότι το σκοτάδι μπορεί να μετουσιωθεί σε πραγματικό έργο τέχνης, αν υπάρχει μέσα μας η επιμονή, η ελπίδα κι η αγάπη.
Διαβάστε επίσης:
Αυτός ο εθισμός «φούντωσε» μέσα στο lockdown – Και συνεχίζεται
Η διπλή ζωή της Gen Z: Ένας στους 5 διατηρεί μυστική ταυτότητα
Γενιά Z: Ποια είναι η Νο1 ανησυχία που προβληματίζει τους νέους για το μέλλον